Over de Grenzen van de Psychologie


In over de Grenzen van de Psychologie gaat het erover dat Psychologie niet met een nieuwe waarheid komt. Ze zorgt er hooguit voor, dat je oude waarheid een beetje gemakkelijker te verteren is. Je krijgt een aantal inzichten en verklaringen voorgeschoteld. Fundamenteel verandert er echter niets, je stapt na een crisis terug in de situatie zoals je die achter liet; Over de Grenzen van de Psychologiealleen kun je die crisis nu vanuit het denken plaatsen. Want de psychologie gaat niet verder dan de mind en de inhoud daarvan is uiteindelijk niet van jou zelf. Die bevindt zich wel in jou, maar is in feite een projectie van de maatschappij in jou. Het denken dient een duidelijk maatschappelijk doel, niet jouw eigen geluk.

Het boek Over de Grenzen van de Psychologie zal niet gemakkelijk meer te verkrijgen zijn, eventueel tweedehands via de Boekhandel In het Engels is nog wel beschikbaar: Beyond Psychology.

Review van Over de Grenzen van de Psychologie

Psychologie heeft voor veel mensen een soort van magie. Want bij het horen van dat woord weet men: nu gaat het over mensen, over persoonlijke dingen, Over de Grenzen van De Psychologieover gedrag en gevoelens en dat is wat mensen erg interesseert.
En dit geboeid zijn is des temeer het geval, als het het eigen gedrag en de gevoelens van de mensen betreft, want onszelf vinden we altijd het meest speciaal, of we dat nu willen toegeven of niet. Het was ooit de reden voor mij om psychologie te gaan studeren.

En natuurlijk vond ik niet op de universiteit, wat ik zo graag wilde weten: hoe komt het, dat ik bepaalde gevoelens heb en hoe kan ik daar beter mee omgaan? Wat betekent het opkomen van onverklaarbare (negatieve) stemmingen, zomaar uit het niets? Wat is de zin van het leven? Wat is de zin van mijn leven?
Af en toe kreeg ik wel een glimp van de materie die me in hoge mate interesseerde, tijdens de filosofiecolleges over Sartre of Kierkegaard of de visie van de psycholoog Kouwenberg, die in zijn werk het dragen van maskers, waarvan wij er als mens talloze hebben, benadrukt.

Maar veelal moest ik me toch ook bezighouden met het in verband brengen van variabelen met elkaar en het loslaten van statistische berekeningen hierop.
Ik heb mijn eigen weg in het aangeboden studieprogramma gezocht en zo een voldoening gevende weg gevonden. En ik heb de studie afgemaakt, zij het met wat hobbels, hetgeen
deels aan nare persoonlijke omstandigheden te wijten was. Achteraf gezien vind ik het zo jammer, dat ik toen meditatie nog niet kende! Wat zou alles dan anders verlopen zijn.

Maar de tijd die deze moeilijke periode in mijn leven me heeft gekost, heeft me qua inzichten uiteindelijk toch ook wat opgeleverd. Mijn moeder stierf na een veelbewogen leven, dat zij ondanks dat, zeer opgewekt wist te leiden, in heel korte tijd aan kanker. Het sloeg in als een bom; niets afwijkends had men kunnen vinden, totdat men tijdens de operatie alleen nog maar het onherroepelijke wist vast te stellen.
In diezelfde tijd en mede door het gebeuren van mijn moeder, raakten twee van de mensen die in die tijd het dichtst bij mij stonden, in een psychose. En de psychose had bij beiden het resultaat, dat opname onvermijdelijk was.

Daar stond ik, met lege handen. Wat kon ik toen met mijn reeds gevorderde psychologie studie? Niet veel.

Hele basale gevoelens als vertrouwen en optimisme werden bij mij behoorlijk aan het wankelen gebracht. Oude geloofsfragmenten speelden op. Ik voelde zelf, dat ik, als ik niet uitkeek, ook een crisis nabij was. Want tegelijkertijd werd er wel van mij verwacht om gewoon door te leven. Ik had net mijn eerste onderwijsbaan die aardig wat van mij vergde.

Kortom: op een geven moment was het voor mij zover gekomen, dat het erop of eronder zou zijn. Door de onmisbare steun van een Gestalt therapeute kon ik me handhaven en voelde ik uiteindelijk, dat ik zelf kracht had, zo alleen als ik er voorstond. Ik was me daar langzamerhand niet (meer) zo van bewust door alles wat er gebeurd was.

En ik was ook niet zo goed in staat om te ontwarren, wat mijn eigen kracht was of wat ik aan anderen ontleende. Ik voelde namelijk wel, dat ik aan de buitenkant op anderen steunde en mijn eigen innerlijke kracht kende ik niet zo goed. Die was er ergens diep in mij wel en die werd nu dus behoorlijk op de proef gesteld. Uiteindelijk kwam ik uit deze hele turbulentie en wel sterker dan voorheen, althans meer bewust.

Achteraf herken ik mijn eigen proces in de kaart Breakthrough uit de Zen tarot, wat erover de kaart verteld wordt en hetgeen Osho hierover vanuit Zen zegt.
Aan de overheersende kleur van het rood op deze kaart kun je meteen zien, dat het hier gaat om energie en levenskracht. Uit het middenrif, dit is het machtscentrum, straalt een felle gloed en zijn houding drukt uitbundigheid en vastberadenheid uit.

We komen allemaal wel eens op een punt dat we het beu zijn. Op zo’n moment krijgen we het gevoel dat we iets moeten doen, wat het ook is, om de lasten en de beperkingen die ons aan handen en voeten binden af te werpen, ook al blijkt dit later een vergissing te zijn. Als we niets doen, dreigen ze ons te verstikken en onze levensenergie lam te leggen.

Als je deze kaart trekt en je hebt het gevoel dat je het beu bent, gun jezelf dan de kans de oude patronen en beperkingen die je energie hebben verstikt te doorbreken; neem dat risico. Als je dat doet, zul je versteld staan van de vitaliteit en daadkracht die deze doorbraak in je leven kan brengen.

Een crisis in je leven, kan er dus voor zorgen, dat je een doorbraak maakt in bewustzijn. Vaak heeft, wat er dan gebeurt, een enorme chaos in je leven tot gevolg: alles wordt stevig door elkaar geschud. Ook aan oude patronen wordt heftig gerammeld en dat kan dus een kans betekenen. Als je eenmaal staat te schudden op je grondvesten, is het gemakkelijker om iets ouds los te laten, het gewoon te laten gaan.

Slechter dan in de tijd van crisis kun je je niet voelen en je oude waarheid lijkt je niet meer van pas te komen. Als je dat onder ogen ziet, durf je die te laten vallen. Er ontstaat dan een leegte
en je eigen bewustzijn wordt sterker; er kan een stukje waarheid van JEZELF en niet de geleende waarheid van anderen naar boven komen.

Wat ik indertijd ervaren heb, dat ik me staande kon houden, terwijl alles rondom me instortte. dank ik nauwelijks aan mijn studie psychologie. Nee, dit gebeurde dankzij een Gestalt therapeute die niet met een verhaal uit de psychoanalyse van Freud aan kwam zetten of mij gedragstherapeutisch benaderde. Maar zij wist door een zeer directe methode, die van het Nu uitgaat, bij mij een paar flitsen van nieuw bewustzijn los te maken.

En dit sluit aan bij wat ik lees in de zojuist verschenen herdruk van Over de Grenzen van de Psychologie. Tegelijkertijd geven de inzichten hierin natuurlijk veel meer, omdat zij vanuit meditatie door een Verlicht meester worden gegeven.. Het boek was er al in 1988 en was na enige tijd uitverkocht. Toen was het lange tijd niet meer verkrijgbaar. En het is geweldig, dat Over de Grenzen van de Psychologie nu weer terug op de markt is als, een mooi stevig boekwerkje met een heel nieuw design.

En er is onder andere het volgende in te lezen.
Psychologie komt niet met een nieuwe waarheid. Ze zorgt er hooguit voor, dat je oude waarheid een beetje gemakkelijker te verteren is. Je krijgt een aantal inzichten en verklaringen voorgeschoteld. Fundamenteel verandert er echter niets, je stapt na een crisis terug in de situatie zoals je die achter liet; alleen kun je die crisis nu vanuit het denken plaatsen.

Want de psychologie gaat niet verder dan de mind en de inhoud daarvan is uiteindelijk niet van jou zelf. Die bevindt zich wel in jou, maar is in feite een projectie van de maatschappij in jou. Het denken dient een duidelijk maatschappelijk doel, niet jouw eigen geluk. Want door de mind krijgt men het voor elkaar om de mensen te laten doen wat, maatschappelijk gezien, goed bruikbaar is. Het is als het ware een truc.

In het boek Over de Grenzen van de Psychologie wordt dit nader uitgelegd aan de hand van het mooie verhaal van Gurdjeff die ditzelfde gegeven wilde aantonen.
Het gaat over een soort van tovenaar die in de bergen woonde en veel schapen had. Hij moest de schapen binnen zijn bereik houden, anders zou hij er veel te veel werk aan hebben. Dit deed hij door ze te hypnotiseren. Hij fluisterde ze bepaalde dingen in, waardoor ze zich precies gingen gedragen, zoals hij dat wilde en het hem goed uit kwam.

Het is prachtig om te lezen, hoe deze magicus zijn schapen perfect onder controle weet te houden. Geen schaap loopt bang weg, als het ziet, dat een ander schaap geslacht wordt om als voedsel te dienen voor de tovenaar en zijn gezin. Lees, hoe hij dat voor elkaar krijgt en je zult herkennen hoe mensen bereid zijn zich naar de maatschappij te voegen.

“Je moet proberen om je eigen denken te vinden. Als je onder de invloed van anderen bent, betekent dit, dat je psychologisch een slaaf blijft.
En het leven is er niet om slaaf te zijn, maar het is er om vrijheid te proeven.” zegt Osho in Over de Grenzen van de Psychologie.

En zo worden er tal van lichtflitsen door hem gegeven die in eruit springende grijze velden in het boek zijn neer gezet, met de verklarende tekst ernaast. Wat er in deze grijze velden staat, is alleen al zeer de moeite waard om bij stil te staan en om over te mediteren.
Lees bijvoorbeeld eens aandachtig de volgende zinsnede en laat je er diep door raken. Het denken blijft nieuwe problemen scheppen, het is heel creatief. Je lost het ene probleem op en het andere ontstaat.

Veel onderwerpen worden er verder besproken in dit levendige boek Over de Grenzen van de Psychologie , zoals de valkuil die het positief denken in feite is. Je denkt met positief denken in de goede richting te zitten. Osho geeft daar zijn eigen kritische respons op in dit boek.
Over groepen zegt Osho en dat is voor mij een heel belangrijke uitspraak, omdat ik er in mijn werk veel mee te maken heb: “Ik ben een individualist, omdat alleen het individu een ziel heeft. Geen enkel groep kan zich erop beroepen een ziel te hebben. Groepen zijn dode indelingen. Alleen het individu is een levend verschijnsel.” Over de grenzen van de Psychologie.

Te vaak wordt de groep als een zelfstandige eenheid gezien met de eigenschappen van een mens en reageert men dienovereenkomstig. Maar dat is geen realistische response; dat is een response op iets wat niet echt bestaat, niet echt leeft.

Het is goed, dat “onze heilige” koe die de psychologie in de samenleving is, in Over de Grenzen van de Psychologie eens grondig gekeurd wordt. Wat hebben we eraan om haar te handhaven, als zij zo weinig gezonde melk oplevert en regelmatig droog staat, omdat zij geen adequate antwoorden kan geven op het leven zelf? Het boek is een verademing om te lezen, blijvend actueel en een eye opener op het terrein van je levensgeluk vinden. Dus, het mag in feite niet in je boekenkast ontbreken.