De Paradox Beleven
In ‘Op de Zen weg’, de paradox beleven, geeft Osho aan dat hij voor de levensstroming Zen heel veel waardering heeft. Hij heeft in vroegere en latere periodes veel van zijn lezingen aan Zen gewijd.
Dit boekje Op de Zen weg kon, na Op de Yoga weg, dan ook niet lang op zich laten wachten. Het bevat hele mooie verhalen en een uitleg over Zen.
Wat is Zen en wat is er zo bijzonder aan deze levensvisie?
Zen is een stroming die zeer aards is. Het is een visie, waarin niet God, maar de mens centraal staat. Het gaat om de mens vanaf het eerste begin en de mens wordt ook als doel op zichzelf gezien. Want elke mens heeft het vermogen in zich om het goddelijke te bereiken. God is echt niet boven de mens verheven, maar God zit in de mens verborgen. Er is in deze stroming dan ook geen sprake van enig getheologiseer.
Wie al langer met de woorden van Osho vertrouwd is, zal weten, dat hij ook duidelijk laat merken naar welke van de bestaande visies zijn hart echt uit gaat.
Er zijn stromingen waar hij niet over wil spreken, gewoon omdat het dan alleen maar kritiek zou worden. En, wie zit daar op te wachten? After all is Osho, zoals hij zegt, een heel praktisch ingestelde persoon. Dus, hij spreekt over datgene waarvan wij kunnen groeien en over inzichten die ons meer vrijheid, meer liefde en meer levensvreugde geven. En voor Zen heeft Osho dus heel veel waardering.
Hij heeft in vroegere en latere periodes veel van zijn lezingen aan Zen gewijd.
Dit boekje Op de Zen weg kon, na Op de Yoga weg, dan ook niet lang op zich laten wachten. Het bevat hele mooie verhalen en een uitleg over Zen.
Het boek Op de Zen weg is waarschijnlijk niet gemakkelijk verkrijgbaar, mogelijk nog wel tweedehands via de Boekhandel.
Wat is Zen en wat is er zo bijzonder aan deze levensvisie?
Zen is een stroming die zeer aards is. Het is een visie, waarin niet God, maar de mens centraal staat. Het gaat om de mens vanaf het eerste begin en de mens wordt ook als doel op zichzelf gezien. Want elke mens heeft het vermogen in zich om het goddelijke te bereiken. God is echt niet boven de mens verheven, maar God zit in de mens verborgen. Er is in deze stroming dan ook geen sprake van enig getheologiseer. En dat laatste maakt Zen al tot iets heel bijzonders, want in de meeste andere stromingen vindt dat wel plaats.
Om Zen een wat duidelijker plaats te geven, reikt Osho het volgende aan in Op de Zen weg.
Review van ‘Op de Zen weg’
Zen is de versmelting van de bloei van Gautama Boeddha in India en Lao Tzu in China. Je kunt zeggen, dat de wijsheid in India zijn top bereikte met Boeddha. En datzelfde geldt voor China met Lao Tzu.
Welnu, Zen heeft in feite de essentie van deze beide stromingen in zich. Je kunt dus niet zeggen dat Zen Boeddhistisch is of dat Zen ongeveer hetzelfde is als Tao, nee: Zen is beide. Het is dan ook niet juist om, zoals je vaak hoort, over Zen Boeddhisme te spreken. Als je dat zegt, doe je Zen tekort. Want Boeddha is lang ziet zo aards als Zen en Lao Tzu is wel aards. Maar Zen is ook weer niet alleen maar aards, zoals Lao Tzu wel te noemen is. Volgens Zen is het mogelijk om de aarde in de hemel te veranderen.
En met dit laatste gegeven wordt duidelijk, dat Zen zowel het onaardse van Boeddha als het aardse van Lao Tzu heeft. En dit maakt Zen tot een buitengewone stroming, zo concludeert Osho.
En dan volgt nu een van de sprankelende Zen-verhalen uit dit boek Op de Zenweg.
De Zen-meester Nan-In was bezig hout te hakken in het bos. Toen kwam een professor van de universiteit hem bezoeken. En de professor dacht natuurlijk: “Deze houthakker zal vast en zeker weten, waar Nan-In woont”. En hij begon er dus bij hem naar te informeren. De houthakker nam zijn bijl ter hand en zei: “Hier heb ik heel wat voor moeten betalen”. ‘Op de Zen weg’
De professor had helemaal niet naar de bijl gevraagd. Hij had nagevraagd waar Nan-In woonde; hij wilde weten of hij Nan-In de tempel zou vinden als hij daar heen ging. En toen hief Nan-In nota bene zijn bijl op en zei; “Kijk eens, ik heb hier heel wat voor moeten betalen.”
De professor raakte een beetje in de war en voordat hij er van door kon gaan, kwam Nan-In nog wat dichter bij en hij zette de bijl precies op het voorhoofd van de professor. De professor begon te trillen en Nan-In zei: “Hij is heel erg scherp”. Nou, toen ging de professor er echt van door.
Later, toen hij bij de tempel kwam, begreep hij, dat de houthakker niemand dan Nan-In zelf was. En hij begon bij een van de discipelen te informeren: ‘Is hij niet goed wijs?” “Nee” zei de discipel’ Jij vroeg of Nan-In binnen was en hij zei “ja”. Hij gaf aan dat hij “in zichzelf” is en dat hij “geen leer aanhangt”. Op dat moment was hij houthakker. Toen ging hij met de bijl in zijn hand totaal op in de scherpte van de bijl. Hij was zelfs juist die scherpte op dat ogenblik. Hij maakte, door zo direct en zo totaal in het heden te zijn, duidelijk “ik ben in mezelf”.
Je hebt gemist waar het om ging. Hij was je aan het demonstreren wat de kwaliteit van Zen is.
“Ga er maar aanstaan” denk ik, als ik dit lees. Zo in het hier en nu te zijn en te reageren, zonder dat er enige status van Zen-meester-zijn meespeelt. Dit is een situatieschets in het boek Op de Zen weg die ik goed in het dagelijks leven kan gebruiken.
Osho zegt: “Zen heeft geen begrippenapparaat, Zen is niet intellectueel Het is de enige religieuze stroming die het hier-en-nu benadrukt, het totaal in-het-moment zijn. Verleden en toekomst vallen weg: ze zijn er niet.
Maar de mensen hebben altijd met vormen van theologie geleefd en die houden hen kinderachtig. Je kunt niet opgroeien, volwassen worden als je gevangen bent in een theologie. Als je een christen bent of een hindoe, een moslim of een boeddhist, heb je simpel weg geen ruimte om te groeien. Je wordt ingeperkt, je zit gevangen in een te kleine ruimte.”
En, hoe zit het met de humor in dit boek Op de Zenweg?
Nou, dat zit wel snor. Lees maar.
Een jonge priester nam honderd duizend dollars weg uit de kerkkas en hij verloor die op de effectenbeurs. Toen liet zijn mooie vrouw hem in de steek. In zijn wanhoop liep hij naar de brug en hij wilde er net afspringen, toen hij werd tegen gehouden door een vrouw in een zwarte cape met een gerimpeld gezicht en grijs touwachtig haar?
“Niet springen” kraste ze “En ik zal drie wensen van je in vervulling laten gaan als jij iets voor mij doet!” “Er bestaat geen hulp voor mij.” antwoordde hij “Doe niet zo gek,” zei ze “Abacadabra! Het geld is terug in de kas van de kerk. Abacadabra! Je vrouw wacht thuis op je met een hart vol liefde. Abacadabra! Je hebt nu tweeduizend dollars op de bank!” “Dat is wo-wo-wo-wonderbaarlijk!” stotterde de priester “Wat moet ik voor jou doen?”
“Breng de nacht met me door en bedrijf de liefde met me.”
De gedachte om te moeten “slapen” met dit tandeloze oude wijf was weerzinwekkend, maar dat was het zeker waard en daarom namen ze hun intrek in een nabijgelegen motel.
’s Morgens, toen de onsmakelijke beproeving achter de rug was, begon de priester zich aan te kleden om naar huis te gaan en het gekkie in bed zei, “Zeg, jongetje, hoe oud ben je eigenlijk?!”Ik ben veertig jaar!” antwoordde hij “Waarom wil je dat weten?”
“Ben je dan niet een beetje te oud om in heksen te geloven?”
Osho heeft heel veel lezingen over Zen gehouden. Die lezingen zijn weergegeven in talloze boeken over Zen. Je kunt bijna van een Osho-Zen-bibliotheek op zich spreken. In dit ene boek Op de Zenweg kun je heel gemakkelijk de smaak van Zen te pakken krijgen.